Dobre rady
- Pierwsze dni z noworodkiem w domu
- Dobre samopoczucie noworodka
- Nazewnictwo ubranek dla noworodków
- Rozmiary ubranek dla małych dzieci
- Ząbkowanie u niemowląt
- Śmiech niemowlaków w poszczególnych tygodniach życia
- Sen niemowlaka
- Czas snu niemowlęcia
- Płacz dziecka
- Warto zapamiętać!
Pierwsze dni z noworodkiem w domu
Pierwsze dni z maleństwem w domu są radosne, a jednocześnie dość trudne i zupełnie nowe dla rodziców. Powinni pamiętać, że:
- należy całodobowo karmić dziecko na jego żądanie (gdy maluch się budzi, kwili, rusza charakterystycznie buzią), ale nie rzadziej niż co 2 - 3 godziny, a także wówczas, gdy mama ma wrażenie, że piersi są przepełnione;
- jeżeli dziecko śpi zbyt długo, czyli ponad 3 - 4 godziny, warto je obudzić i przypomnieć o jedzeniu;
- noworodka karmić trzeba często, minimum 8 razy na dobę, również w nocy;
- przystawienie maluszka do piersi mamy musi być prawidłowe - ssanie musi trwać odpowiednio długo, minimum 5 - 10 minut przy jednej piersi;
- nie należy podawać dziecku nic poza pokarmem;
- od 3 tygodnia należy podawać bobasowi witaminę D 3, od 1 do 2 kropli dziennie w okresie jesienno - zimowym i w dni deszczowe w okresie wiosenno - letnim; w przypadku wątpliwościa, najlepiej skontaktować się z lekarzem pediatrą;
- podawanie smoczka nie jest konieczne dla prawidłowego rozwoju dziecka, łatwo w ten sposób jest popsuć u pociechy świeżo opanowany odruch ssania piersi;
- nie każdy płacz dziecka oznacza głód - noworodek płacze z wielu innych powodów;
- dziecko najada się, gdy jest aktywne przy piersi i słychać wyraźnie łykanie, natomiast karmiąca mama odczuwa mrowienie lub ucisk w piersi związany z wypływem mleka; piersi stają się pełniejsze przed niż po karmieniu;
- dziecko należy przewijać w razie potrzeby - powinno się zaglądać do pieluchy nie rzadziej niż co 3 godziny;
- przy zmienianiu pieluchy, należy umyć pupę dziecka i zastosować na tę część ciała warstwę ochronną w postaci maści lub zasypki (zależnie od upodobań rodziców i wrażliwości skóry bobasa);
- nie należy obawiać się kikuta pępowiny;
- kikut pępowiny powinno się przemywać 70% spirytusem przy każdym zaglądaniu do pieluchy;
- roztwór 70% spirytusu można przygotować samodzielnie, łącząc 2 kieliszki spirytusu spożywczego z 1 kieliszkiem przegotowanej wody;
- kikut pępowiny należy uchwycić i odciągnąć od brzuszka dziecka; jałowym gazikiem, dobrze nasączonym spirytusem, należy przemywać dokładnie wokół miejsca przytwierdzenia pępowiny do Państwa dziecka, a także sam kikut - celem działania jest wysuszenie pępowiny; kikut powinien wyschnąć i odpaść w ciągu 4 tygodni (im wcześniej, tym lepiej);
- w czasie działań pielęgnacyjnych dziecko tylko czasami nie płacze;
- jeżeli dziecko ulewa lub wymiotuje, musi być układane na boku - należy to zgłosić położnej;
- nigdy nie należy spać w łóżku razem z dzieckiem - po nakarmieniu, odłóżcie Państwo pociechę do łóżeczka.
Dobre samopoczucie noworodka
Odpowiedzialność za dobre samopoczucie i komfort życia noworodka ponoszą rodzice. Powinni pamiętać, że:
- ukochana pociecha nie poskarży się jeszcze dość długo na cokolwiek (rodzice mogą po płaczu poznać problem swego malucha);
- należy unikać przedmiotów niebezpiecznych dla dziecka - różnego rodzaju plastikowe ozdoby, łatwo dostępne guziki, materiały szkodzące zdrowiu dziecka;
- od pierwszych chwil życia dziecka, należy otoczyć je głównie miłością, troską o zdrowie i prawidłowy rozwój;
- komfort noszenia ubranek zapewnią tylko te, które są wykonane z włókien naturalnych, miękkich i delikatnych;
- noworodek musi mieć mięciutkie i na tyle luźne ubranko, aby mogło swobodnie prostować nóżki i rączki;
- ubranko nie może być za duże, aby przesuwając się po ciele dziecka nie obcierało jego delikatnej skóry;
- prawidłowo dobrane ubranko pozwala rodzicom bez problemu dziecko przewinąć oraz szybko i sprawnie ubrać.
Nazewnictwo ubranek dla noworodków
Gdy w domu ma zamieszkać nowy maleńki człowiek, rodzice muszą się do tego odpowiednio przygotować. Noworodek potrzebuje ubranek. W jego szafce powinna się znaleźć garderoba, której nazwy różnią się nieco od nazw ubrań noszonych przez rodziców:
- czapeczka - nakrycie głowy, w którym detale określają jej funkcjonalność np. czapeczka z daszkiem chroni oczy dziecka przed nadmiernym nasłonecznieniem oczu i całej buźki;
- bluza - ubranko wierzchnie z długim rękawem, czasami z kapturem, doskonałe na wiosenne czy jesienne spacery i zabawy na świeżym powietrzu; powinno być nieco obszerniejsze i rozpinane z przodu na zamek błyskawiczny lub guziki;
- body - podkoszulek zapinany w kroku z krótkimi lub długimi rękawkami, dla wygody ubierania dziecka może mieć zatrzaski koło szyjki albo być na zakładkę - całe może być zapinane kopertowo, wiązane, lub tradycyjne;
- kaftanik należy do tak zwanej drugiej warstwy ubranek - ubierany jest zazwyczaj na body, koszulkę lub pieluszkę; może być zapinany na zatrzaski lub na guziki;
- koszulka to bluzeczka ubierana bezpośrednio na ciało maluszka w połączeniu ze śpioszkami lub też na body bez rękawów, z krótkim rękawem z zatrzaskami, z guzikami lub zapinana kopertowo czy też wiązana;
- podkoszulek to element odzieży zasadniczo zaliczany do bielizny i w podstawowym zastosowaniu noszony bywa pod koszulką dziecka; wykonany jest z cienkiej białej bawełny, okrywa jedynie tors maluszka, nie ma rękawów i ma dość głębokie wycięcie pod szyjką;
- śpioszki to połączenie spodenek na szelkach ze skarpetkami w jednym, aby dziecko nie musiało nosić skarpetek, zapewniających ciepło nóżkom - powinny mieć rozpinane nogawki - przy zmianie pieluszki nie ma wówczas konieczności ściągania całego ubranka, a jedynie wystarczy rozpiąć nogawki i wymienić pieluszkę;
- półśpioszki to spodenki ze skarpetkami - w pasie nie powinny mieć gumki, a jedynie gruby ściągacz, by nie uwierał brzuszka maluszka;
- pajacyk to ubranie jednoczęściowe pełniące funkcję piżamki, jak i stroju dziennego; dół mają jak śpioszki, a góra jest zabudowana - powinien rozpinać się na całej długości łącznie z nogawkami; często na końcu rękawów ma wbudowane rękawiczki.
Rozmiary ubranek dla małych dzieci
Rozmiary ubranek dla małych dzieci są usystematyzowane. Główny podział rozmiarów ubranek obowiązujący u producentów bielizny dla dzieci to:
| Rozmiar | Obwód klatki piersiowej | Obwód pasa |
| 44 | 32 | 34 |
| 50 | 34 | 34 |
| 56 | 36 | 36 |
| 62 | 40 | 40 |
| 68 | 44 | 44 |
| 74 | 48 | 46 |
| 80 | 48-53 | 47 |
| 86 | 52 | 50 |
| 92 | 52 | 50 |
| 90 | 52 | 50 |
- przyjęty podział odnosi się szczególnie do wzrostu dziecka, zatem rozmiar 56 odpowiada dziecku o wzroście do 55 cm;
- zawsze należy pozostawić minimum 1 cm, aby dziecko czuło się komfortowo i nie miało problemów z prostowaniem nóżek;
- wraz ze zwiększającym się wzrostem dziecka, podąża obwód ubranka w klatce piersiowej;
- głównym wyznacznikiem dla producentów jest długość ubranka; można zauważyć rozbieżności w dopasowaniu obwodu klatki piersiowej, jednak nie większy jak 2 - 3 cm;
- w momencie dokonywania wyboru rozmiaru ubranka dla maluszka, należy zwrócić uwagę na podane przez producenta parametry;
- często zdarza się, że producent nie podaje żadnych wymiarów poza długością - w takim przypadku należy zmierzyć ubranko centymetrem, aby uzyskać jego wymiary;
- w przypadku spodenek, producent podaje obwód w pasie - u małego dziecka jest to obwód taki, jak w klatce piersiowej.
Ząbkowanie u niemowląt
Ząbkowanie to trudny okres dla maluszka. Dziąsła są rozpulchnione i czerwone. Bobas się ślini. Często trzyma piąstki w buzi. Ma kłopoty ze snem. Nie chce jeść. Jest rozdrażniony. Rodzice mogą wspomóc swojego maluszka:
- w aptece są specjalne żele do smarowania, które chłodzą dziąsła dziecka;
- w aptece dostępne są leki przeciwbólowe homeopatyczne (porady udzieli lekarz lub farmaceuta);
- korzystny dla dziecka będzie schłodzony w lodówce gryzak, wypełniony wodą;
- dziecko należy często przepajać;
- jeśli dziecko jest karmione piersią, często do niej należy go przystawiać;
- podrażnione od śliny usta należy smarować kremem;
- obślinioną buźkę dziecka należy szybko wytrzeć pieluszką tetrową lub inną ściereczką.
Ząbki u dzieci pojawiają się najczęściej między 5, a 7 miesiącem życia. Nie jest to jednak regułą, gdyż niektóre trzymiesięczne maluchy niekiedy mają już ząbki, a niektóre dzieci nie mają ich i w 12 miesiącu (jest to uwarunkowane genetycznie). Zazwyczaj wyrastają najpierw dolne jedynki, następnie dolne dwójki. Wszystkie ząbki malec ma już po 18 miesiącu życia.
Gdy już pojawią się ząbki, rodzice powinni starać się o nie dbać od samego początku. Należy jak najszybciej zrezygnować z nocnego karmienia i smoków (ssanie źle wpływa na zgryz).
Śmiech niemowlaków w poszczególnych tygodniach życia
- w okresie 0 - 4 tygodni są to nieświadome, przypadkowe uśmiechy bobasa bez kontekstu emocjonalnego;
- w ciągu 4 - 8 tygodni pojawia się pierwszy uśmiech dziecka, najczęściej do mamy podczas karmienia;
- po upływie 8 - 12 tygodni maluszek śmieje się nawet do obcych osób, reaguje uśmiechem na miłe dla niego rzeczy i sytuacje;
- gdy dzieciątko ukończy 16 - 20 tydzień, głośno się śmieje w czasie zabawy.
Sen niemowlaka
Sen dla noworodka w pierwszych dniach, tygodniach życia jest bardzo ważny. Dziecko w pierwszych tygodniach przesypia 70 % dnia. Kładąc maluszka do spania należy pamiętać o kilku podstawowych zasadach, szczególnie podczas pierwszych miesięcy życia dziecka, które zapewnią dziecku spokojny i bezpieczny sen:
- dziecko nie powinno spać na brzuszku;
- maluszek nie powinien przez pierwsze miesiące spać bez opieki na pleckach, gdyż ulanie, wymioty mogą spowodować zadławienia;
- najlepiej kłaść niemowlę na boku - ta pozycja zapewni mu bezpieczny i spokojny sen;
- dziecko nie powinno spać na wysokiej i miękkiej poduszce, gdyż zakryty nosek może spowodować przyduszenie;
- maluszka nie należy wysoko przykrywać kołderką, aby samo nie naciągnęło kołderki na swoją buźkę;
- po każdym nocnym karmieniu, dziecku należy zmieniać pozycje podczas snu (raz na prawym, raz na lewym boku);
- po karmieniu, przed położeniem bobasa do łóżeczka, należy poczekać, aż się mu odbije (ważne szczególnie u dzieci mających tendencję do ulewania).
Podczas pierwszych miesięcy życia dziecko miewa bezdech (co jakiś czas podczas snu przestaje na kilka chwil oddychać). Najczęściej bezdech występuje u dzieci, które rodzą się z problemami (przyduszenie podczas porodu, niedotlenienie). Na takie zachowanie nie ma żadnej skutecznej metody ani lekarstwa. Istnieje jedynie możliwość zakupu aparatu kontrolującego oddech (urządzenie wydaje dźwięki podczas bezdechu), informującego rodziców o zaistniałej sytuacji.
powrót do góry...Czas snu niemowlęcia
- w pierwszym miesiącu życia dziecko śpi od 16 do 22 godzin na dobę - zasypia 7 i więcej razy, zazwyczaj przesypia bez przerwy nie więcej niż 3 - 4 godziny;
- maluszek nieco krócej śpi w kolejnych 3 miesiącach życia - w dzień od 6 do 9 godzin, w nocy od 5 do 9 godzin;
- czteromiesięczne i pięciomiesięczne dziecko sypia 4 - 5 razy w ciągu dnia, po 30 minut do dwóch godzin;
- w drugim półroczu życia większość dzieci potrzebuje już tylko dwóch drzemek w ciągu dnia od 1,5 do 2 godzin;
- dziecko w wieku 13 - 36 miesięcy śpi zazwyczaj jeden lub dwa razy w ciągu dnia - taka drzemka trwa od 20 minut do 3 godzin, natomiast w nocy śpi przez 10 - 12 godzin.
Płacz dziecka
Przyczyny płaczu maluszka są najprzeróżniejsze i zawsze jest jakiś powód wylewanych łez. Dziecko może płakać, gdy:
- jest głodne - to najczęstsza przyczyna płaczu; dlatego też mama powinna karmić dziecko na żądanie i obserwować czy na pewno je, a nie śpi, bądź odpoczywa;
- chce mu się pić - należy uzupełniać płyny dziecku jak najczęściej, szczególnie w okresie zimowym, zwłaszcza gdy przebywa w pomieszczeniach ogrzewanych kaloryferami; jeżeli mama karmi piersią, powinna przystawić do siebie na chwilę malucha; jeżeli karmi sztucznie, musi dopajać maluszka, najlepiej przegotowaną wodą;
- maluch zrobił kupkę - czasami rodzice nie dostrzegą, kiedy dziecko zrobi kupkę, a ona podrażnia delikatną skórę maleństwa; tak też dzieje się w przypadku, kiedy pieluszka jest mocno przemoczona - należy zatem często sprawdzać zawartość pieluchy;
- coś dziecku dolega - często, gdy maluszka coś boli, odrywa się od jedzenia z płaczem - dobrze jest wówczas zmierzyć dziecku temperaturę; jeżeli jest wyższa niż 38°C, należy podać maleństwu lekarstwo na jej obniżenie; z chorym maluchem należy udać się do lekarza pediatry, gdy rodzice zauważą jeszcze jakieś niepokojące objawy (brak apetytu, wysypka, rzadkie zielone kupy);
- maluszka boli brzuszek - wówczas pręży się i krzyczy; jeżeli mama karmi malucha piersią, powinna zwracać uwagę na to, co je, gdyż maluch je razem z mamą i jeżeli ona zjadła coś ciężkostrawnego, to na pewno od tego boli bobasa brzuszek;
- dziecko jest śpiące - zawsze zmęczony maluszek marudzi i płacze, w inny bowiem sposób nie potrafi zakomunikować rodzicom, aby położyli go spać; gdy dziecko ma określony rytm dnia i śpi w określonych godzinach, rodzicom będzie łatwiej odgadnąć dlaczego pociech płacze;
- maluszkowi dokuczają ząbki - objawy ząbkowania mogą się zacząć znacznie wcześniej niż samo ząbkowanie, nawet 2 - 3 miesiące wcześniej; rodzice mogą przy bolesnym wyżynaniu ząbków pomóc dziecku, podając mu gryzak, smarując specjalnymi żelami dziąsła lub też czasami podać środek przeciwbólowy po konsultacji z lekarzem pediatrą;
- dziecko może być płaczliwe i marudne, gdy jest mu gorąco; należy sprawdzić kark maluszka, rączki i nosek; gdy są ciepłe to znak, że maluchowi jest ciepło (rączki w pierwszych miesiącach życia są często zimne i nie oznacza to wcale, że bobas marznie); nie należy przegrzewać dziecka;
- bobas jest samotny - przez dziewięć miesięcy, gdy był w brzuchu zawsze czuł przy sobie mamę; teraz natomiast, gdy mama znika, może być mu smutno i źle; należy przytulać malucha jak najczęściej, głaskać i całować - to wcale nie oznacza, że najbliżsi rozpieszczają go zbyt mocno;
- znudzone dziecko - maluszek ma czystą pieluchę, jest wyspane, a mimo wszystko płacze - domaga się wówczas zabawy, bowiem znudziło mu się siedzenie w łóżeczku lub kojcu oraz obserwowanie czy zajmowanie się samym sobą; należy bawić się z niemowlakiem, gdyż jest to przyjemne, rozwija jego osobowość, a także uczy więzi emocjonalnych.
powrót do góry...
Warto zapamiętać!
- Dziecko żyjące w atmosferze aprobaty - uczy się lubić siebie.
- Dziecko żyjące w atmosferze zachęty - uczy się ufności.
- Dziecko żyjące w atmosferze tolerancji - uczy się być cierpliwym.
- Dziecko żyjące w atmosferze uczciwości - uczy się sprawiedliwości.
- Dziecko akceptowane i chwalone - uczy się doceniać innych.
- Dziecko żyjące w atmosferze bezpieczeństwa - uczy się ufności.
- Dziecko żyjące w atmosferze akceptacji i przyjaźni - uczy się ufności.
- Dziecko żyjące w atmosferze krytyki - uczy się potępiać.
- Dziecko żyjące w atmosferze wrogości - uczy się walczyć.
- Dziecko żyjące w atmosferze kpiny - uczy się nieśmiałości.
- Dziecko zawstydzane - uczy się poczucia winy.
Rodzice powinni wspomagać świadomie budowanie poczucia własnej wartości u swojego kilkulatka. Są najważniejszymi dorosłymi, którzy poprzez swoje działania wychowawcze mają ogromną moc sprawczą dla kształtowania się charakteru dziecka.
- Bardzo ważne jest pozytywne nastawienie rodziców do swojego dziecka. Osoby z pozytywnym nastawieniem łatwiej nawiązują kontakt z innymi ludźmi oraz odważniej podejmują nowe zadania.
- Rodzice zawsze powinni mówić, czego oczekują, zamiast mówić, czego nie oczekują. Małemu dziecku trudno jest zrozumieć uwagi negatywne.
- Rodzice powinni postępować w taki sposób, aby konsekwencje w logiczny sposób wypływały z postępowania ich dziecka. Kiedy dziecko widzi konsekwencje swojego postępowania - łatwiej jest mu zrozumieć, że to ono kieruje swoim życiem. Jeśli dziecko spotyka się tylko z karą, przekonuje się, że to rodzice kontrolują sytuację i podejmują decyzje.
- Rodzice powinni eksponować konsekwencje, które wynikają z dobrego, jak i złego postępowania dziecka. Należy unikać stosowania kar. Warto wprowadzić niezmienne zasady obowiązujące dziecko w domu.
- Dziecko musi nauczyć się rozpoznawać i nazywać swoje uczucia. Umiejętność ta pozwala lepiej poznać samego siebie i pomaga radzić sobie w trudnych sytuacjach.
- Osoby, które potrafią nazywać swoje stany emocjonalne, potrafią również lepiej je kontrolować, a także rozumieć uczucia innych ludzi. Muzyka jest bogatym źródłem różnorodnych emocji, a każdy z nas reaguje na muzykę inaczej. Rodzice powinni słuchać wspólnie różnej muzyki i rozmawiać z dzieckiem o tym, jak obierają muzykę: czy jest smutna, czy radosna, a może niepokoi i wywołuje lęk?
- Jeżeli dziecko wie, że wiele już potrafi, chętniej będzie podejmowało nowe zadania. Maluchy nieustannie stają przed zadaniami, których jeszcze nie umieją wykonać. Rodzice powinni zatem pokazywać dziecku, że robi postępy.
Rodzice powinni poświęcać trochę czasu, aby się zastanowić, co dziecko już potrafi samodzielnie zrobić. Należy zadawać swojemu maluszkowi pytania, na które potrafi odpowiedzieć. Dobrzy rodzice chwalą pociechę za nowe osiągnięcia.
powrót do góry...